A to ciekawe - BIOLOGIA

Warto wiedzieć………

SYNAPSA

·         zlokalizowany w mózgoczaszce

·         waga : 1200 – 1400 g ( dorosły )

·         stanowi średnio 2% masy ciała

·         jego pojemność to 1,4 litra

·         wykorzystuje 20% przechodzącego przez organizm tlenu

·         jego półkule pokryte są korą mózgową z 4 płatami mózgowymi

·         powierzchnia silnie pofałdowana

·         swoją budową przypomina orzech włoski : istota szara na zewnątrz, wewnątrz istota biała

·         otoczony trzema oponami mózgowymi: twarda, miękka, pajęczynówka

SYNAPSA - To sposób połączenia ze sobą komórek nerwowych ( neuronów ).

Synapsa występuje na styku aksonu i dendrytu komórki nerwowej.

Warto wiedzieć………

·         mózg człowieka generuje dziennie przeciętnie 70 tysięcy myśli,

·         mózg ludzki składa się w 80% z wody,

·         mózg bez tlenu może pozostać przy życiu od 4 do 6 minut,

·         najmniejsza prędkość, z jaką podróżuje informacja w mózgu, to 416 km/h,

·         po 30. roku życia, każdego roku mózg kurczy się o ćwierć procenta swojej masy,

·         mózg najintensywniej pracuje w nocy

·         mózg wytwarza neurohormony = neuroprzekaźniki, które przekazują informacje między komórkami nerwowymi , ich nazwy to

1. ·          dopamina
2. ·         acetylocholina
3. ·         adrenalina
4. ·         noradrenalina
5. ·         serotonina

·         akson = neuryt =włókno nerwowe - długa wypustka

·         dendryt – krótka wypustka

PŁEĆ MÓZGU

Mózg mężczyzny waży o ok. 150 gramów więcej od mózgu kobiecego, ale nie przekłada się to na wydajność jego pracy.

Liczne badania potwierdzają, że istotne różnice zachodzą w funkcjonowaniu męskiego i kobiecego mózgu.

Panie mają przede wszystkim bardziej gęstą siatkę neuronów. W kobiecym mózgu większą część ogólnej masy mózgu zajmuje substancja szara, która tworzy korę mózgu, odpowiedzialną za wyższe procesy poznawcze. Mózg kobiety efektywniej pracuje, zużywa mniej energii i starzeje się wolniej, niż mózg mężczyzny. Panie wykazują również zdolności lingwistyczne i manualne oraz większą empatię, natomiast panowie są lepsi w orientacji przestrzennej i mają większe zdolności matematyczne.

 CZŁOWIEK A INNE SSAKI

Bardzo biała wrona t. 10 - Ewa Nowak

Bohaterami powieści „Bardzo biała wrona” są uczniowie liceum, ale jak najbardziej tę książkę poleciłabym także gimnazjalistom oraz rodzicom nastolatków.

Dlaczego?

Główny wątek książki opowiada nam o miłości Natalii i Norberta. Miłości pierwszej, takiej „na całe życie”, o której pamięta się przez lata.
Natalia właśnie rozpoczęła naukę w liceum, Norbert jest już w klasie trzeciej. I nie byłoby w tej historii niczego niezwykłego, gdyby ich miłość była zwyczajna. Tymczasem, wraz z Natalią, czytelnik zostaje wciągnięty w wir toksycznego związku, omotany siecią podejrzeń i gierek, które Natalii przygotował Norbert. Dzień po dniu chłopak osacza psychicznie dziewczynę, izoluje od koleżanek, przejmuje nad nią władzę. Jednocześnie obdarowuje ją naprawdę szczerym, gorącym uczuciem.

Natalia, zakochana swoją pierwszą miłością lgnie do Norberta. Tym bardziej, że jej domowa sytuacja stała się trudna do zniesienia z powodu problemów, jakie stwarza, świeżo adoptowany przez jej rodziców, chłopczyk. Rodzina jest w nowej, trudnej sytuacji i wszyscy skupieni są na potrzebach najmłodszego członka rodziny. Ten zaś, ma za sobą sporo traumatycznych przeżyć i absorbuje całą uwagę rodziców. Dla Natalii, rodzice nie mają już czasu ani sił, ale przecież to taka poukładana rozsądna dziewczyna, że nie ma powodu do obaw. Niestety, nie ma też kiedy porozmawiać.

Natalia ma także przyjaciółki, ale od chwili, gdy „chodzi” z Norbertem, koleżeńskie relacje zaczynają się rwać. Chłopiec coraz bardziej ingeruje w życie Natalii. Ona zaczyna podporządkowywać swoje decyzje temu, co on akceptuje, bądź nie, sama zaczyna cenzurować informacje, które mu przekazuje, żeby go nie zdenerwować. Bycie z Norbertem staje się dla Natalii emocjonalnym rollercoasterem, chwile uniesień przeplatają się z obawami i z poczuciem winy. Czy Natalia zdoła się uwolnić od pełnego przemocy psychicznej i manipulacji związku? Żeby się tego dowiedzieć, musicie sami przeczytać książkę.

Ktokolwiek, kiedykolwiek był uwikłany w toksyczny związek, odnajdzie w tej książce siebie. Pani Ewa Nowak, pedagog-terapeuta, doskonale zna problem, o którym pisze. Wątek Natalii i Norberta to wręcz modelowy przykład toksycznego związku, osadzony w dekoracjach warszawskiego liceum. Równie dobrze, może zdarzyć się wszędzie, w każdej szkole, także dorosłym ludziom, przydarzyć się może też Tobie, Czytelniku tej opinii.

Podczas lektury książki emocje sięgną zenitu, ale możemy domyślić się, że są zaledwie nikłym echem tego, co musiała przeżyć Natalia. Czytelnik znajdzie tu nie tylko mechanizmy manipulacji, ale także, co stanowi ogromną wartość książki, „wejdzie” w głowę bohaterów i dowie się, jakie myśli napędzają ich czyny.

„Jak w ogóle do tego doszło? Kiedy był ten pierwszy ostrzegawczy sygnał? Dlaczego w głowie nie zadzwonił mi żaden dzwonek?”[1] – zastanawia się Natalia, by zadać sobie również i takie pytanie – „Ciekawe, ile dziewczyn boi się swojego chłopaka.”[2]

Język książki jest przystępny, nie stanowi bariery dla młodego czytelnika. Postaci są żywe, realistyczne. Powieść zawiera także kilka wątków pobocznych, ciekawych, nieszablonowych. Chętnie bym przeczytała rozwinięcie ich w innych tomach.

Oprócz świetnej lektury, od której dosłownie nie sposób się oderwać (przeczytałam książkę na tzw. „jednym posiedzeniu”, w jeden dzień), powieść otwiera nam oczy na złe, toksyczne relacje, uczy jakie są ich symptomy, żeby rozpoznać je zanim nas obezwładnią.

Ta książka powinna stać na półce bibliotecznej w każdym gimnazjum i liceum! Doskonale nadaje się do podjęcia, na godzinie wychowawczej lub innej lekcji, dyskusji o relacjach międzyludzkich. Piszę to jako osoba dojrzała, która dawno ma za sobą wiek nastoletni swój i swoich dzieci, ale czynnie pracuje z młodzieżą gimnazjalną.

Polecam bardzo gorąco!

-------

[1] „Bardzo biała wrona”, Nowak Ewa, Wydawnictwo Egmont, Warszawa 2013, s. 304

[2] Tamże, s. 310

Bardzo biała wrona

Ewa Nowak
Cykl: Miętowa (tom 10)

Wydawnictwo: Egmont Polska

data wydania 19 października 2009

ISBN 9788323776994

liczba stron 319

Książka znajduje się w szkolnej bibliotece.

MW.

A TO CIEKAWE - MATEMATYKA

CYKLOIDA

Gdy koło toczy się po prostej, punkt (np.: gwóźdź) na jego obwodzie opisuje cykloidę. Podczas obrotu koła w każdej chwili punkt na obwodzie koła biegnie ku najwyższemu punktowi lub ucieka od niego, a szybkość jest proporcjonalna do odległości ruchomego punktu od najniższego punktu. 

Długość cykloidy pomiędzy dwoma ostrzami jest równa obwodowi kwadratu opisanego na kole toczącym się (RYSUNEK 1). 

Jeżeli punkt nie będzie umieszczony na obwodzie koła, ale bliżej środka, to otrzymamy krzywą bez ostrzy (RYSUNEK 2), natomiast jeśli ten punkt będzie umieszczony na przedłużeniu promienia (poza kołem), powstanie krzywa z pętlami (RYSUNEK 3).

Pytanie: Jaka jest długość cykloidy w rysunku 2 i 3, jeśli będą dane odległości punktu od środka okręgu?

Liczba ᴫ

Już w starożytności zauważono, że stosunek długości obwodu okręgu do długości jego średnicy (tak najczęściej definiuje się liczbę ᴫ) jest wielkością stałą i co istotne, wielce przydatną do obliczania pól rozmaitych figur. W piramidzie Cheopsa stosunek sumy dwóch boków podstawy do wysokości wynosi 3,1416, czyli przybliżenie ᴫ z dokładnością do czterech miejsc po przecinku! Dziś nie można stwierdzić, czy był to zadziwiający przypadek, czy wynik geniuszu nie znanych nam z imienia uczonych. W III wieku przed Chrystusem, Archimedes oszacował pi jako (czyli z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku), a do wwyniku 3,1416 doszedł dopiero w II wieku naszej ery Klaudiusz Ptolemeusz. Używany dzisiaj symbol ᴫ nie pochodzi wcale z czasów starożytnych. Wprowadził go w 1706 roku Wiliam Jones (ᴫ pochodzi od pierwszej litery greckiego słowa "peryferia"). Liczba ta nazywana jest również ludolfiną, od imienia Ludolpha van Ceulena, który w 1596 roku podał jej przybliżenie z dokładnością 35 miejsca po przecinku, co w tamtych czasach było ogromnym wyczynem. Obecnie nie ma problemów, aby poznać liczbę ᴫ choćby do milionowego miejsca po przecinku, z pomocą ludziom przychodzą komputery. Jesienią 1995 r. ogłoszony został rekord wynoszący ^ 442 450 000 cyfr. Odpowiednią liczbę osiągnięto za pomocą programu napisanego przez Japończyka Daisuke Takahashi, sprawdzonego niezależnie na dwóch komputerach. Czas pracy każdego z nich wynosił 5 dni!!!

Zadanie: Spróbuj zapamiętać jak najwięcej liczb po przecinku liczby ᴫ

ᴫ 3,141592653589793238462643383279502884197169...

Może pomoże Ci wiersz Wisławy Szymborskiej:

„Liczba Pi”

Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowepięć dziewięć dwa, ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem,osiem dziewięć obliczeniem,siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniemcztery sześć do czegokolwiekdwa sześć cztery trzy na świecie.
Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa.
Podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.
Korowód cyfr składających się na liczbę Pi
nie zatrzymuje się na brzegu kartki,
potrafi ciągnąć się po stole, przez powietrze,
przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo,
przez całą nieba wzdętość i bezdenność.
O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety!
Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni!
A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście
mój numer telefonu twój numer koszuli
rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro
ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy
obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr,
w którym słowiczku mój a leć, a piej
oraz uprasza się zachować spokój,
a także ziemia i niebo przeminą,
ale nie liczba Pi, co to to nie,
ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć,
nie byle jakie osiem,
nie ostatnie siedem,
przynaglając, ach przynaglając gnuśną wieczność
do trwania.

TRÓJKAT PASCALA

Jednym z najbardziej interesujących układów liczbowych jest trójkąt Pascala (od nazwiska Blaise'a Pascala, sławnego francuskiego matematyka i filozofa).Aby zbudować trójkąt, zacznij od „1” na wierzchołku, następnie kontynuuj układanie liczb poniżej w układzie trójkąta.
     Każda cyfra stanowi sumę dwóch wyżej położonych liczb, np. w czwartym wierszu otrzymujemy 1 + 3 = 4, 3 + 3 = 6, 3 + 1 = 4

1

1 1

1 2 1

1 3 3 1

1 4 6 4 1

1 5 10 10 5 1 i tak dalej.

Ciekawostką jest, że kolejne wyrazy w danym wierszu trójkąta Pascala wyznaczają współczynniki do wzorów skróconego mnożenia:

, czyli pierwszy wiersz

, 1 1 czyli drugi wiersz

, 1 2 1 czyli trzeci wiersz

, 1331 trzeci wiersz

, 14641 czwarty wiersz.

Zadanie: Zauważ prawidłowość i zastanów się jak będzie wyglądać ?

Drugą ciekawostką jest to, że suma liczb w danym wierszu trójkąta Pascala jest kolejną potęgą liczby 2, zaczynając od potęgi zerowej.

1 =1

1 1 =1+1

1 2 1 =1+2+1

1 3 3 1 =1+3+3+1

1 4 6 4 1 =1+4+6+4+1

1 5 10 10 5 1 =1+5+10+10+5+1

Moja Ananke - Ewa Nowak

Julia, zdjęcie ze strony Wydawcy

Jagoda jest licealistką, dobrą uczennicą i bardzo rozsądną dziewczyną. Na pewno można jej pozazdrościć świetnych, wyrozumiałych rodziców oraz starszego brata, z którym ma doskonałe relacje. 

I właśnie Jagoda, a nie jakaś zbzikowana nastolatka z patologicznej rodziny zalicza ze swoim chłopakiem "wpadkę". Pierwszy seks kończy się ... ciążą. 

Książka napisana jest w formie pamiętnika, jaki Jagoda mogłaby napisać o swoich przeżyciach. Przyznam, że bardzo bym chciała, aby każda dziewczyna, której przydarzy się podobna sytuacja mogła mieć tak niesamowite wsparcie bliskich, jak główna bohaterka. Powieść czyta się jak podręcznik asertywnego zachowania i postępowania w codziennych sytuacjach. Można się od Jagody i jej rodziców wiele dobrego nauczyć. 

 

Dla kontrastu spotykamy różnych znajomych rodziny, którzy już podobną asertywnością wykazać się nie potrafią. Przemyślenia bohaterki wskazują nam blizny, jakie życie pozostawiło na psychice tych ludzi. Bo to nie bogini Ananke, ani żadne fatum czy przeznaczenie powoduje, że tkwimy w schematach, ale baty, jakie dostaliśmy od życia i sposób, w jaki je przyjmujemy. O ile na fakty nie mamy wpływu, to na pewno możemy zmienić swój sposób myślenia o tym, co się stało. 

Czego mi w tej książce zabrakło, to konfliktu, napięcia, które by przykuwało uwagę i budziło emocje. Zbyt dużo tu lukru, jak na dobrą powieść. 

Warto książkę przeczytać jako podręcznik radzenia sobie w trudnej codzienności.

Moja Ananke
Ewa Nowak
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
data wydania 16 czerwica 2016
ISBN 9788308061725
liczba stron 280

Rezerwat niebieskich ptaków t. 9 - Ewa Nowak

Niebieskim ptakiem określa się człowieka, który nie pracuje, żyje cudzym kosztem, próżnuje. Rodzina Wieckich jest właśnie rodziną niebieskich ptaków dzięki nieoczekiwanemu spadkowi. Odziedziczony przez nich majątek jest tak ogromny, że porzucili pracę zawodową. 

Czym się zajmują?

Nie bardzo mają pomysł na siebie, ale tato hobbystycznie hoduje rzadkie (i kosztowne) gatunki ptaków. W tym niebieskie, dla których buduje rezerwat. 

Wieccy mają dwoje dorastających dzieci, January studiuje, a Sara uczęszcza do wyjątkowo elitarnego, prywatnego liceum. Dziewczyna żyje jak w bańce mydlanej, odcięta od realiów zwykłego życia. Nawet nie porusza się sama po mieście, bo wszędzie towarzyszy jej samochód z kierowcą. Oczywiście, jako nastolatka, ma typowe dla wieku problemy - z przyjaciółkami, miłością do Łukasza, zazdrością, szkolnymi obowiązkami, ale w zderzeniu z codziennością Beaty, koleżanki Sary ze szkoły podstawowej, wydają się one mało istotne. 

Dzięki Beacie Sara uzyskuje możliwość poznania prawdy o sobie i zwyczajnych ludziach, takich jak ty czy ja. Co Sara zrobi z tą wiedzą? Czy jest możliwe wyrwanie się z rezerwatu lub, choćby mała, zmiana podejścia do życia? 

Pomysł autorki jest ogromnie interesujący i posiada wielki potencjał, ale odnoszę wrażenie, że nie został on należycie wykorzystany. Dobry temat rozmył się i  spłycił sprowadzając książkę do poziomu jednorazowego czytadła.

Niemniej zachęcam do lektury, choćby dla relaksu!

 


Rezerwat niebieskich ptaków
Ewa Nowak
Cykl: Miętowa (tom 9)
Wydawnictwo: Egmont Polska
data wydania 7 października 2013
ISBN 9788323776987
liczba stron 376

Chemiczny Sherlock Holmes w piątek

Zapraszam w najbliższy piątek, 

3 marca 2017 roku do sali 118 na 7 lekcji (godzina 13:45) 

na Konkurs 

"Chemiczny Sherlock Holmes".

TROPY:

Wpis pierwszy: TUTAJ

Wpis drugi: TUTAJ

 TROPY NA FECEBOOKU:

Tajemnicze pierwiastki

Tajemnicze sole

Tajemnicze kwasy

Tajemniczy dwutlenek węgla

Proszę wcześniej zgłaszać chęć udziału w konkursie, żebym mogła przygotować odpowiednią liczbę kart z zadaniami.

Mgła. W powojennej Jeleniej Górze… - Leszek Żuk

Kryminalna Jelenia Góra

Leszek Żuk osadził akcję swojej powieści kryminalnej w Jeleniej Górze podobnie jak Zygmunt Miłoszewski umiejscowił fabułę „Ziarna prawdy” w Sandomierzu, a wiele powieści Marka Krajewskiego toczy się we Wrocławiu.

Podczas mglistej nocy, z popularnej w Jeleniej Górze wieży widokowej zwanej„Grzybkiem”, znajdującej się na Wzgórzu Krzywoustego, spadł człowiek i poniósł śmierć. Inspektor  Leonard Korewicz oraz aspirant Michał Bednarski prowadzą śledztwo. Sprawa jest o tyle delikatna, że zmarłym okazał się niemiecki historyk sztuki dr Jürgen Glogner. Wszystko wskazuje na nieszczęśliwy wypadek, ale Korewicz niezbyt wierzy w taką wersję wydarzeń, szczególnie, że wśród rzeczy zmarłego znaleziono kartkę z dość dziwną notatką, która przypomina szyfr. Korewicz już kiedyś spotkał identyczny zapis.

Okazuje się, że wiele lat temu, ktoś, posługując się kartką z takimi samymi symbolami pojawił się w Jeleniej Górze i także węszył na Wzgórzu Krzywoustego. Przed stuleciami istniał tam stary gród, rozebrany całkowicie przez szwedzkich najeźdźców w XVII wieku.

Korewicz ma już nie jedną, a dwie sprawy do wyjaśnienia – tę obecną oraz bardzo podobne zabójstwo sprzed wielu lat. Łączy je ciąg identycznych znaków, ale wyjaśnieniu sprawy nie sprzyja czas, który upłynął od pierwszego z wydarzeń. Czas, podobnie jak mgła, zaciera ślady oraz utrudnia dostrzeganie szczegółów.

Wieża widokowa na Wzgórzu Krzywoustego "Grzybek"

Jelenia Góra, podobnie jak Ziemie Zachodnie, po 1945 roku stały się celem wypraw wszelkich typów spod ciemnej gwiazdy szukających łatwego zarobku. Szaber poniemieckiego mienia był na porządku dziennym i nie było komu ścigać złodziei, szczególnie, że okradane były pozostawione przez wysiedlanych Niemców domy, albo oni sami. Oczywiście ludność niemiecka nie czekała na szabrowników z otwartymi ramionami, ale każdy starał się ukryć swoje dobra w jakiejś przemyślnej skrytce, aby wrócić po nie, gdy będzie stosowna okazja. Wśród Niemców również nie brakowało „kolekcjonerów” na przykład dzieł sztuki lub kosztowności, z których ograbiali innych, wykorzystując swoje stanowisko. Ich skrytki były szczególnie cenne. 

Jelenia Góra Kościół Świętych Erazma i Pankracego

Epitafium Elisabeth Stake [Wikipedia]

Inspektor Korewicz rusza tropem zagadkowego szyfru i usiłuje znaleźć związek pomiędzy grobowcami znajdującymi się wokół Kościoła Łaski, epitafium dla maleńkiej córki komendanta miasta wmurowanym w ścianę kościoła św. św. Erazma i Pankracego,  fotografem Jäschke i niejakim Leiderem.  Dlaczego jednak Korewicz działa sam, bez pomocy aspiranta Michała Bednarskiego?

Trup, podobnie jak mgła, ściele się gęsto, a Korewicz odkrywa wiele tajemnic oraz, przy okazji, faktów z historii Jeleniej Góry.

Zachodnie ziemie Polski wzbudzają od lat emocje związane z poszukiwaniami skarbów, choćby głośna ostatnio sprawa Złotego Pociągu pod Wałbrzychem. Opisane w kryminale wydarzenia mają wiele cech prawdopodobieństwa, szczególnie w warstwie historycznej.

„Mgła” jest jedną z trzech laureatek I edycji Konkursu Literackiego „z Biblioteki Ducha Gór”. Bardzo mnie cieszy, że obecny trend portretowania miast w powieściach kryminalnych, a nawet czynienia z nich swego rodzaju bohatera, skłonił autora do oddania literackiego hołdu Jeleniej Górze. 

Polecam ku rozrywce i poszerzeniu znajomości historii miasta!