Rajskie ogrody u stóp Śnieżki
Jak to się stało, że Kotlina
Jeleniogórska pod względem liczby zamków i pałaców może stawać w szranki z
Doliną Loary? Gdzie możemy szukać genezy fenomenu, który odradza się jako
Dolina Pałaców i Ogrodów?
Tym miejscem okazały się
Mysłakowice (dawniej: Erdmannsdorf), a człowiekiem, który zmienił oblicze
regionu był August Wilhelm von Gneisenau, wówczas jeszcze generał, później
feldmarszałek.
W latach ’20 XIX wieku otrzymał
dobra ziemskie oraz hrabiowski tytuł za zasługi wojskowe. Zabrał się do pracy z
zapałem, przebudował istniejące zabudowania: pałac i folwark oraz na nowo
urządził park. Bogaty i utytułowany właściciel miał podobnych jemu znajomych,
którzy chętnie korzystali z gościny w Mysłakowicach. Wśród nich był król
Fryderyk Wilhelm III. Po śmierci feldmarszałka król kupił Mysłakowice na swoją
siedzibę. A tam, gdzie przebywał król, pojawiali się i dostojnicy dworscy, nabywając
ziemię w pobliżu dóbr królewskich, budując pałace i zakładając ogrody.
 |
| Pałac w Mysłakowicach (Erdmannsdorf) - grafika |
Książka „Ze Śnieżką w tle.
Opowieść o królewskiej wsi Mysłakowice” to wnikliwie zaprezentowana oraz
poparta faktami historia wsi i jej okolic. Autor opisuje dzieje miejscowości od
momentu, gdy zachwycił się nią feldmarszałek Gneisenau, przez okres świetności,
gdy pałac należał do króla, aż do czasów współczesnych.
Dzieje Mysłakowic, które autor
przedstawił, odniósł do ówczesnej historii Europy, zwłaszcza do czasów przemian
politycznych, społecznych i gospodarczych. To one, w 1837 roku, wpłynęły na
decyzję o osiedleniu 416 Tyrolczyków w okolicach Mysłakowic czy zbudowaniu
Fabryki Lniarskiej, jako kontynuacji tradycji tkackich regionu.
Na kartach książki pojawia się
kościółek Wang w pobliskim Karpaczu, willa „Lignitz”, Czerwony Dworek oraz
wiele, wiele innych, okolicznych miejsc. Poznajemy także sąsiadów gospodarzy
mysłakowickiego pałacu, m.in. właścicieli Bukowca, Ciszycy i Karpnik.
 |
| August Wilhelm von Gneisenau |
Odrębne rozdziały poświęcone są:
parkowi w Mysłakowicach, kościołowi, szkołom, Tyrolczykom, fabrykom, gospodarce
rolnej, turystyce oraz różnym instytucjom. Każdy rozdział jest bogato ilustrowany
zdjęciami oraz kończy się kalendarium, które porządkuje przytoczone fakty. Czarno-białe
fotografie zamieszczone w tekście oraz wkładka z kolorowymi zdjęciami, na ośmiu
końcowych kartkach, są doskonałej jakości. Książka zawdzięcza to wysokiej klasy
papierowi, na jakim ją wydrukowano. Dzięki temu, oprócz wartości historycznej,
posiada ona walory albumu.
Na stronie Wydawnictwa Ad Rem,
które zrealizowało wydanie książki możemy przeczytać, że :”Do książki dołączona
jest płyta z fotografiami i filmami Emila Pyzika, Krzysztofa Sawickiego,
Grzegorza Truchanowicza, Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze i Gminnego
Ośrodka Kultury w Mysłakowicach.”*
 |
| Przędzarz lniany - pocztówka |
Ilość materiału faktograficznego,
zgromadzonego na płycie oraz zaprezentowanego w książce jest imponująca!
Płyta zawiera 24 foldery z mapami
„dawnego” Erdmannsdorf i współczesnych Mysłakowic. Znajdziemy tam grafiki
pokazujące pałac, park oraz kościół w Mysłakowicach oraz niemal 200 pocztówek -
większość z nich jest przedwojenna, a najstarsza pochodzi z końca XIX wieku. Zdjęcia
dotyczą Tyrolczyków, projektów i planów przebudowy pałacu (król Fryderyk
Wilhelm III dokonał kolejnej przebudowy) oraz wizerunków już zmienionego
obiektu, portretów mieszkańców oraz ich gości. Na płycie znajduję się około 80
fotografii uzyskanych od ostatnich, przedwojennych właścicieli pałacu. Przedstawiają
one ludzi, zabudowania, wnętrza pałacu i okolicę.
 |
| Wieś Mysłakowice (Erdmannsdorf) - grafika |
Równie bogato udokumentowana jest
powojenna historia Mysłakowic m. in. pałacu, szkoły, kościoła, Zakładów
Lniarskich „Orzeł”, Fabryki Porcelany „Polam”, Gminnego Ośrodka Kultury i Klubu
„Radar”.
 |
| Tyrolczycy i dom tyrolski - grafika |
W osobnym folderze znajdziemy
dokumenty dotyczące parafii ewangelickiej Erdmannsdorf – Zillerthal, sporządzone
na podstawie ksiąg parafialnych, wykaz właścicieli wsi Mysłakowice od roku 1385
oraz dwa filmy.
Pierwszy, to 20 minutowy, archiwalny
film z 1937 roku, przedstawiający ślub i wesele w pałacu w Mysłakowicach
ówczesnych jego mieszkańców: Dorothei i Kurta Rudolphów.
 |
| Pan Emil Pyzik w studio TV "Odra" |
Drugi, to wyemitowany przez
Telewizję „Odra” w lipcu 2007 roku program z serii „Temat dnia”, w którym
gościem redaktora Tadeusza Siwka był pan Emil Pyzik. Mamy okazję poznać
człowieka, który obecnie jest emerytowanym nauczycielem fizyki oraz byłym
dyrektorem szkoły w Mysłakowicach, ale przede wszystkim pasjonatem historii
miejsca, w którym przyszło mu żyć. To właśnie pan Emil Pyzik od wielu, wielu
lat gromadzi informacje, zdjęcia, pocztówki oraz przedmioty codziennego użytku,
związane z historią wsi. Dzięki zgromadzonym przez niego dokumentom mogła
powstać ta książka.
Zgodnie z chińskim przysłowiem - jeden
obraz wart jest więcej niż tysiąc słów - trzeba przyznać, że album „Ze Śnieżką
w tle. Opowieść o królewskiej wsi Mysłakowice” wraz z dołączoną płytą, prezentuje
nam bardzo bogaty materiał historyczny dotyczący nie tylko samej miejscowości,
ale też jej szerokich okolic.
 |
| Tyrolczycy i dom tyrolski - pocztówka |
Książka jest bardzo wartościową
pozycją dla wszystkich, którzy chcą poznać historię Kotliny Jeleniogórskiej
niezależnie od tego czy tutaj mieszkają, czy przyjeżdżają z wizytą lub na
leczenie. Szczególnie cenna jest dla przewodników i osób, które lubią samodzielnie
odkrywać nowe miejsca. Jest też fascynującym świadectwem przeszłości, którą
udało się ocalić od zapomnienia.
Polecam!
-------
Ze Śnieżką w tle. Opowieść o królewskiej wsi Mysłakowice Romuald Witczak
Wydawnictwo: Związek Gmin Karkonoskich
data wydania 2016 (data przybliżona)
ISBN 9788394343804
liczba stron 208
Magdalena Woźniak
